Çeviri Sorunu

6 çeviri sorunu

Çevirmenler, ister bir broşür ister bir yatırımcı raporu çeviriyor olsunlar, genellikle altı farklı çeviri sorunu ile uğraşmak zorunda kalırlar.

İş yerinde çevirmenler, ister teknik belgeleri ister yeminli ifadeleri çeviriyor olsunlar, tipik olarak altı farklı sorunla uğraşmak zorundadırlar. Bu çeviri sorunları sözcüksel-anlamsal sorunlar, dilbilgisi, sözdizimi, retorik, pratik sorunlar ve kültürel sorunlardır. İdari sorunlar, bilgisayarla ilgili sorunlar ya da stres de cabası…

İşte 6 Çeviri Sorunu

Sözcüksel-anlamsal sorunlar

Sözcüksel-anlamsal sorunlar sözlüklere, sözlüklere, terminoloji bankalarına ve uzmanlara danışılarak çözülebilir. Bu tür çeviri sorunu terminoloji alternatiflerini, neolojizmleri, anlamsal boşlukları veya sözcük ağlarını içerir. Diğer sorunlar ise polisemik birimleri etkileyen bağlamsal eş anlamlılar ve zıt anlamlılardır. Eş anlamlılar ve zıt anlamlılar, hangi anlamın doğru olduğunu belirlemek için bağlama bağlı olan bir kabulü hedefler. Bir başka çeviri sorunu da anlamsal bitişiklikle, yani iki ya da daha fazla terimde ortak olan anlamsal özellikleri belirleyerek çalışan bir tutarlılık prosedürüyle ilgilidir.

Dilbilgisi sorunları

Dilbilgisi sorunları arasında zamansallık, görünüş -fiilin eylemin devam ettiğini mi yoksa tamamlandığını mı gösterdiği-, zamirler ve özne zamirinin açık olup olmayacağı gibi sorular yer alabilir.

Sözdizimindeki sorunlar

Sözdizimsel sorunlar, sözdizimsel paralelliklerden, edilgen çatının yönünden, odak noktasından -bir hikayenin hangi bakış açısından anlatıldığından veya hiperbaton kelimelerin doğal dizilişinin tersine çevrilmesi veya anafora bir satırın veya cümlenin başında bir kelimenin veya bölümün tekrarlanması gibi retorik konuşma şekillerinden kaynaklanabilir.

Retorik sorunlar

Çevirmenler diksiyonun yanı sıra düşünce figürlerinin -karşılaştırma, metafor, metonimi, paradoks ve daha pek çoğu- tanımlanması ve yeniden yaratılmasını içeren sorunlarla karşı karşıya kalırlar.

Pratik sorunlar: Bir pazarlama belgesinin çevrilmesi

“Siz” kelimesinin kullanıldığı resmi ve gayri resmi hitap biçimleri arasındaki farkın yanı sıra deyimsel ifadeler, deyişler, ironi, mizah ve iğneleme nedeniyle pratik sorunlar ortaya çıkabilir. Çevirmenler, özellikle bir pazarlama metninin İngilizceden Fransızcaya çevirisinde “siz” şahıs zamirinin çevirisinde başka zorluklarla da karşılaşabilir. Çevirmen, resmi ya da gayri resmi “siz” ifadesinin daha uygun olup olmadığına karar vermelidir ve bu karar her zaman açık değildir.

Kültürel sorunlar: Finansal bir belgenin çevrilmesi

Finansal belgelerin çevirisi, sadece dil bilmekten çok daha fazlasını gerektirir. Finansal terminolojiye hâkim olmanın yanı sıra, çevirmenin kaynak ve hedef kültürler arasındaki nüansları da anlaması gerekir. Bu bağlamda, kültürel farklılıklar çeviri sürecinde önemli zorluklar ve dikkat edilmesi gereken noktalar yaratır. Finansal belgelerin çevrilmesinde karşılaşılan kültürel çeviri sorunu ve bu sorunlarla başa çıkma stratejileri üzerinde duracağız.

• Terminoloji ve Kavramlar

Finansal terminoloji, ülkeden ülkeye değişiklik gösterir. Örneğin, Amerikan muhasebe standartları (GAAP) ile Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) arasında farklar vardır. Bu durum, bir finansal belgenin  İngilizceden Türkçeye çevrilmesinde uyarlama gerektirir. Çevirmenin, her iki sistemin de terminolojisine ve uygulamalarına hâkim olması gerekir. Aksi takdirde, yanlış veya eksik tercümeler ciddi finansal hatalara ve yasal sorunlara yol açabilir.

• Kültürel Bağlam ve İletişim Tarzı

Kültürel bağlam, iletişim tarzını büyük ölçüde etkiler. Örneğin, Japonya’da finansal raporlamada daha dolaylı bir dil kullanılırken, Almanya’da daha doğrudan ve net ifadeler tercih edilir. Bir Japon şirketinin finansal raporunu Almancaya çevirirken, çevirmen Japon dolaylılığını Alman doğrudanlığına dönüştürmek zorunda kalabilir. Bu, yalnızca dilin değil, aynı zamanda kültürel iletişim tarzlarının da anlaşılmasını gerektirir.

• Hukuki ve Düzenleyici Çerçeveler

Farklı ülkelerin finansal raporlama ve muhasebe ile ilgili farklı yasal düzenlemeleri vardır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde Sarbanes-Oxley Yasası (SOX) finansal raporlamada sıkı denetimler getirirken, Türkiye’deki düzenlemeler farklı olabilir. Çevirmenin, her iki ülkenin yasal düzenlemelerini de bilmesi ve belgede yer alan bilgilerin bu çerçevede doğru şekilde aktarılmasını sağlaması önemlidir.

• Sayısal Formatlar ve Para Birimleri

Finansal belgelerde sayısal formatlar ve para birimleri de dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardır. Amerika’da bin ayırıcı olarak virgül, ondalık ayırıcı olarak nokta kullanılırken, birçok Avrupa ülkesinde tam tersi geçerlidir. Örneğin, “1,000.50 USD” ifadesi Amerika’da bin doları ifade ederken, Avrupa’da aynı format yanlış anlaşılabilir. Ayrıca, para birimlerinin dönüştürülmesi sırasında döviz kurları ve tarihleri de dikkate alınmalıdır.

• Kültürel Hassasiyetler ve Etik

Finansal belgeler bazen kültürel hassasiyetler içerebilir. Örneğin, belirli bir kültürde maliyet düşürme stratejileri veya vergi kaçınma yöntemleri farklı etik değerlerle değerlendirilebilir. Çevirmenlerin bu tür hassasiyetlere dikkat ederek etik ve profesyonel standartları koruması gerekir.

• Yerelleştirme Stratejileri

Çeviri sürecinde yerelleştirme stratejileri kullanmak, belgenin hedef kültürde daha anlaşılır ve kabul edilebilir olmasını sağlar. Bu, sadece dilin değil, aynı zamanda kültürel referansların da hedef kitleye uygun şekilde uyarlanmasını içerir. Örneğin, Amerikan finansal terimlerini Türk okuyucuların anlayacağı şekilde açıklamak gerekebilir.

Özellikle sözlü çeviride ki sorunlar ve zorluklar ile ilgili Sözlü Çevirinin Zorlukları adlı makaleyi okumanızı tavsiye ederiz. Çeviri ihtiyaçlarınızda çeviri sorunu ile karşılaşmamak için tek yapmanız gereken bizimle iletişime geçmektir.