Çeviri Teknikleri
Sizlere bu yazımızda çeviri teknikleri hakkında bilgi vereceğiz.
Başlıca çeviri teknikleri nelerdir?
Özünde, çeviri, yazılı bir metnin anlamını bir dilden diğerine aktardığınız zamandır. Çevirmen tüm metin için sadece bir yöntem seçecek olsa da, bireysel kelimeler ve ifadeler için kullanılabilecek bir dizi teknik vardır. Çevirmen, doğru tekniği dikkatlice seçerek, her dilsel unsuru en doğru şekilde iletebilir.
İşte belgenizi çevirmek ve en iyi çeviriyi elde etmek için kullanabileceğimiz on yaygın çeviri tekniği.
Doğrudan Çeviri
Bu çeviri teknikleri, hedef dilde kaynak dilin kavramları ve yapısı kullanılabilir olduğunda kullanılmaktadır.
- Borçlanma
Ödünç alma, kelimelerin veya ifadelerin doğrudan kaynak metinden alındığı ve hedef dile taşındığı yerdir. Bu teknik genellikle yiyecek veya giyecek gibi hedef dil eşdeğeri olmadığında kullanılmaktadır. Kaynak metnin kültürel bağlamının korunmasına yardımcı olmaktadır.
İngilizce, günlük dilimizin bir parçası haline gelen ödünç alınmış kelimelerle doludur. Ödünç alınan terim henüz ortak kullanıma girmediyse, genellikle italik olarak yazılmaktadır.
Örnek: Café (Fransızca), hamburger (Almanca), kimono (Japonca) ve kimchi (Korece).
- Ödünçleme (kredi çevirisi)
Bu, bir ifadenin bir dilden diğerine harfi harfine çevirisidir. Hedef dilde yeni bir terim oluşturmaktadır. Başka bir deyişle, bu ödünç alınan bir kelimenin harfi harfine çevirisidir.
Örnek: İngilizce ‘gökdelen’ terimi Fransızca ‘da ‘gratte-ciel’ olarak çevrilmiştir.
- Harfi Harfine Çeviri
Harfi harfine çeviri kullanıldığında, her kelime doğrudan çevrilmektedir. Hedef metin deyimsel olmalı ve kaynak metinle aynı kelime sırasını, anlamını ve stilini korumalıdır.
Bu teknik, orijinal metnin nüanslarını kaçırabilmektedir. Yalnızca son derece yakın olan diller ve kültürlerle mümkündür.
Örnek: İngilizce ‘I want a glass of water’ kelimenin tam anlamıyla Fransızca ‘da ‘Je veux un verre d’eau’ olarak çevrilecektir.
Dolaylı Çeviri
Dolaylı veya eğik çeviri teknikleri, iki dil ve kültür birbirinden daha da ayrı olduğunda kullanılmaktadır. Bu teknikler, metnin anlamını ve nüansını korumak için yapısal ve kavramsal unsurları değiştirmektedir.
- Transpozisyon
Transpozisyon, anlamı korurken bir gramer kategorisinden diğerine geçişi içermektedir. Bu çeviri tekniği genellikle farklı gramer yapılarına sahip diller arasında gereklidir.
Örnek: Fransızca ‘Je l’ai vu avant la rentrée’ cümlesi İngilizce ‘de ‘Onu okul başlamadan önce gördüm’ olarak ifade edilebilmektedir. Bu, ‘la rentrée’ ismini bir fiil haline getirmektedir.
- Modülasyon
Bu, aynı fikri ifade etmek ve anlamı korumak için yazılanları ayarlayarak bir bakış açısı değişikliğini içermektedir. Bu, metni hedef dilin doğal kalıplarına uyacak şekilde çevrilmektedir.
Örnek: Fransızca konuşan biri bir binanın ‘dernier étage’ [kelimenin tam anlamıyla; son aşaması] hakkında konuşurken, İngilizce konuşan biri ‘en üst kat’ anlamına gelecektir.
-
Eşdeğerlik/Yeniden Formülasyon
Modülasyona benzer şekilde, bu, bir hedef dil eşdeğeri bularak bir ifadenin, adın veya atasözünün anlamını korumanıza olanak tanır.
Örnek: ‘être sur son 31’ ifadesi [kelimenin tam anlamıyla; birinin otuz birinde olmak] İngilizce ‘dokuzlara kadar giyinmek’ ifadesinin Fransızca karşılığı olacaktır.
- Adaptasyon
Kültürel ikame olarak da bilinen kaynak dilin kültürel unsurları, hedef dilin eşdeğer bir kültürel unsuru ile değiştirilmektedir. Bu, özellikle ölçü birimleri ile metni daha tanıdık ve anlaşılması daha kolay hale getirmektedir.
Örnek: Cyclisme (Fransızca) = futbol (İngiltere) = beyzbol (ABD).
- Tazminat
Bu teknik, bilgiyi belgenin başka bir noktasında ifade ederek belirli bir yerde bir nüansı veya ifadeyi çevirememenin karşılığını verir.
Örnek: İngilizce ‘de ‘siz’ demenin yalnızca bir yolu varken, Fransızca ‘da hem ‘tu’ (gayri resmi) hem de ‘vous’ (resmi) vardır. Çevirmen, metnin başka bir yerinde belirli kelime seçimleri yaparak, nüans kaybını telafi edebilecektir.
- Azaltma
İndirgeme kullanırken, çevirmen orijinal metni oluşturan ve hedef dilde gereksiz olduğu düşünülen kelimeleri kaldırmayı seçer.
Örnek: Fransız ‘sciences politiques’ [kelimenin tam anlamıyla; siyaset bilimleri] İngilizce ‘de sadece ‘politika’ olarak ifade edilebilmektedir.
- Genişleme
İndirgemenin tam tersi, anlamı korumak için kelimelerin eklendiği zamandır. Bu, cümle yapısı, dilbilgisi veya terminolojideki farklılıklardan kaynaklanabilmektedir.
Örnek: İndirgemenin tersi, İngilizce ‘de ‘politika’, Fransızca ‘da ‘sciences politiques’ olarak ifade edilmektedir. Fransızca da cinsiyet makalelerini kullandığından, İngilizce ‘den Fransızca ‘ya çeviri yaparken genişleme doğaldır.
En iyi çeviri için doğru teknikleri seçme
Doğru teknik, metin türünü, hedef okuyucuyu ve çevirinizin nihai amacını dikkate alarak duruma göre değişecektir. Profesyonel çevirmenlerden oluşan ekibimiz, metniniz için doğru tekniği seçmek için her iki dildeki deneyimlerini ve uzmanlıklarını kullanacak ve size mümkün olan en doğru çeviriyi sunacaktır.
Diğer makalelerimizi blog sayfamızdan inceleyebilirsiniz.
