Japonca ve Çince Arasındaki Farklar
Japonca ve Çince Dilleri Arasındaki 4 Temel Fark
Eğitimsiz bir kulak için Çin dili ve Japon dili kulağa biraz benzer gelebilir. Ancak bu iki Asya dili birbirinden çok farklıdır.
Şüphesiz, yazı dilleri benzer özellikleri paylaşmaktadır. Her iki yazı sistemi de Çincede Hanzı ve Japonca’da kanji olarak bilinen Çince karakterlere dayanmaktadır. İngiliz alfabesinin aksine, Hanzı ve kanji tüm kavramları veya kelimeleri temsil eder. Japonya başlangıçta Japonca yazmak için Hanzı kullanmış, daha sonra bunları modern kanjiye uyarlamıştır. Bugün, dillerin yazı sistemleri karakterlerinin yaklaşık yarısını paylaşmaktadır.
Japonca ve Çincenin yazımındaki benzerlikler tüm dil örtüşmesini oluşturmaz. Her iki dilde de çoğul isimlerin kullanımından büyük ölçüde kaçınılır ve isimler ve sıfatlar tipik olarak cinsiyetsizdir. Yine de bu küçük benzerliklere rağmen, Çince ve Japonca önemli ölçüde farklılık gösterir. Peki, onları birbirinden nasıl ayırabilirsiniz?
Çince Tonlamalı Bir Dildir
Türkçeden Çinceye çeviri yaparken tonlama esastır. Bu, konuşurken ses dalgalanmalarını ifade eden tonlamadan farklıdır (Türkçede bir soruyu belirtmek için cümlenin sonunda sesiniz yükseldiğinde tonlama kullanırsınız). Çincede birçok kelime dışarıdan bakanlara aynı gelebilir, ancak tonlama kesin bir anlam ifade eder.
Övgü ve hakaret arasındaki fark, hafif bir ton kayması kadar basit olabilir. Örneğin, “ma” kelimesi tona bağlı olarak anne veya at (diğer kelimelerin yanı sıra) anlamına gelebilir. Birinin annesine hitap ederken kesinlikle ikisini karıştırmak istemezsiniz! Çince konuşurken doğru tonu kullanmalısınız. Aslında, bunu yapmazsanız kasıtsız bir karışıklık veya kırgınlık yaratabilirsiniz.
Japon dili çok farklıdır. Bazı kelimelerin belirli tonlama kalıpları vardır. Ancak farklı tonlar genellikle hecelerin anlamını değiştirmez. Bu, telaffuzu çok daha kolay hale getirir ve yanlış anlaşılma riskini azaltır. Tonlama konusunda hata yapma riski daha az olduğu için Türkçeden Japoncaya çeviri daha basittir.
Japoncada Onursal Sıfatlar Kullanılır
Japoncada tonlar olmasa da, gramer yapısına dahil edilmiş Keigo adı verilen bir onurlandırma sistemi vardır. Keigo, kişinin başkalarıyla konuşurken kullanması gereken nezaket seviyesiyle ilgilidir. Bu konuşma sistemi Japon kültüründeki toplumsal hiyerarşiye dayanır. Bu kavram nedeniyle, Japonca bir onur dili olarak bilinir.
Keigo, Japonca fiillerin kibar, alçakgönüllü ve onurlandırıcı gibi birçok biçimi olduğu anlamına gelir. Bir arkadaşınızla, meslektaşınızla, profesyonel bir üstünüzle veya bir müşterinizle konuşurken uygun biçim farklılık gösterecektir. “Ben” ve “sen” gibi zamirler de konuşmacının ne kadar kibar veya alçakgönüllü görünmek istediğine bağlı olarak değişir. Türkçeden Japoncaya yapılan doğru bir çeviride hedef kitlenin net bir şekilde tanımlanmış olması gerekir. Bu nedenle doğru hitap şekilleri kullanılır.
Çince aynı zamanda bir onurlandırma dili olarak kabul edilir. Antik Çin’de sürekli kullanılmasına rağmen, onurlandırma kavramı modern sözlükten büyük ölçüde çıkarılmıştır. Bununla birlikte, klasik onursal kavramlar bazen resmi ortamlarda kullanılır. Türkçeden Japoncaya çevirmeniniz bu kavramların ne zaman kullanılmasının uygun olacağı konusunda size tavsiyede bulunabilecektir.
Lehçeler
Çoğu dilin bir ülkeden diğerine değişen çeşitli lehçeleri vardır. Örneğin, İngiliz, Amerikan ve Avustralya İngilizcesi kelime dağarcığı ve telaffuz açısından benzersizdir. Lehçeler, Kraliçe İngilizcesi ile Cockney İngilizcesi gibi bir ülke içinde de değişiklik gösterebilir. Bu lehçeler aksan, argo ve kültürel anlam farklılıkları ile noktalanır.
- Japoncanın dört ana lehçe grubu vardır: Doğu, Batı, Kyushu ve Hachijo. Bu kategoriler içinde, ülke genelinde konuşulan yaklaşık 47 farklı küçük lehçe vardır. Bu lehçeler Japonya’nın vilayetleriyle ilişkilidir. Japoncadan Türkçeye çeviri yaparken uygun varyantı seçmelisiniz.
- Modern Çince yedi ana lehçe grubuna sahiptir: Gan, Kejia, Mandarin, Min, Wu, Xiang ve Yue. Bununla birlikte, Çin nüfusu tarafından konuşulan yüzlerce küçük lehçe vardır. Mandarin en büyük lehçedir ve genellikle Türkçeden Çinceye çeviri için kullanılır. Belirli yerel bölgeleri hedeflerken farklı bir lehçe projenize daha uygun olabilir.
Bu nedenle, Çince ve Japonca yalnızca farklı diller olmakla kalmaz, aynı zamanda dil içindeki bazı lehçelerin karşılıklı anlaşılabilirliği de düşüktür. Bu da aynı dilin farklı lehçelerini konuşan insanların birbirlerini anlamakta zorlanabileceği anlamına gelmektedir.
Yazı Sistemleri
Konuşma söz konusu olduğunda Çince Japoncadan daha zor görünebilir. Ancak, Japoncayı yazmak tartışmasız daha zordur. Genel olarak yazılı Çince, Hanzı ile temsil edilen Mandarin lehçesinden oluşur. Okuryazarlığı artırmak için 1940’ların sonlarında yazı karakterlerinin basitleştirilmiş bir versiyonu tanıtıldı. Ancak buna hala Hanzı deniyor.
50.000’den fazla Hanzı karakteri vardır. Fakat Çincede çoğunun yalnızca bir telaffuzu vardır. Bununla birlikte, çoğu eğitimli okuyucu 10.000 karakterden daha azını öğrenecektir. Çoğu Türkçeden Çinceye çeviri için bilmeniz gereken tek şey budur. Aslında, ortalama bir yetişkin gazete okumak gibi günlük okumalar için yalnızca 3.000 Hanzı kullanır.
Buna karşılık, üç Japon yazı sistemi vardır: kanji, katakana ve hiragana. Kanji geleneksel Hanzıya dayanır. Kanji karakterlerinin anlamı genellikle Çince anlamla aynı ya da benzerdir. Ancak Hanzıdan farklı olarak, çoğu Kanji karakterinin birden fazla telaffuzu vardır. Kanjinin telaffuzu, kelimelerin fiil olarak mı yoksa isim olarak mı kullanıldığı gibi birkaç faktöre bağlıdır.
Katakana ve hiraganada kullanılan karakterlerin (kana olarak da adlandırılır) birden fazla anlamı yoktur. Bunun yerine, her kana “ka” veya “tsu” gibi belirli bir sesi temsil eder. Katakana sıklıkla onomotofeya veya yabancı kelimeler için kullanılırken, hiragana çoğunlukla fiil sonları veya karşılık gelen bir kanji bulunmayan Japonca kelimeler için kullanılır. Japoncaya çeviri yapmak için her üç yazı karakterinin de anlaşılması gerekir.
Japonya hakkında daha detaylı bilgi almak için Türk Japon Vakfı‘nın web sitesine göz atabilirsiniz. Çin Halk Cumhuriyeti ile ilgili daha detaylı almak için Çin Kültür Merkezi‘nin web sitesine göz atabilirsiniz.